มาตรฐานการศึกษาของประเทศไทยในปัจจุบัน เรียกได้ว่าอยู่ในขั้นที่ค่อนข้างวิกฤต เนื่องจากมีการวัดคุณภาพการศึกษาในหลายๆ ด้าน หลายๆ โครงการ จะเห็นว่าผลสัมฤทธิ์ที่ได้ ต่ำกว่ามาตรฐาน หรือแม้แต่ในกลุ่มของ 10 ประเทศอาเซียน ประเทศไทยอยู่ในลำดับที่ 8 ด้วยเหตุนี้ก็ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายๆ อย่าง ทั้งส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ของการศึกษาของเด็กไทย มีหลายๆ คน ออกมาแสดงความคิดเห็นว่า ทั้งหมดนี้เป็นความผิดพลาดของระบบการศึกษา ไม่ได้เกี่ยวกับตัวนักเรียนเลย ซึ่งนั่นก็ไม่ใช่ความเห็นที่ถูกต้องซะทีเดียว เพราะจริงๆ แล้ว ทั้งตัวนักเรียนเองก็มีส่วน เราจะโทษระบบอย่างเดียวไม่ได้ บางครั้งก็มีการโทษครู ดังนั้นในบทความนี้จึงได้ยกตัวอย่างสาเหตุที่ทำให้การศึกษาไทยไม่พัฒนา ดังต่อไปนี้
- นักเรียน ซึ่งนักเรียนแต่ละคนนั้นจะมีพฤติกรรมที่แตกต่างกันไป ดังนั้นความสามารถในการเรียนรู้ หรือทักษะต่างๆ ก็จะไม่เหมือนกัน ซึ่งปัญหาที่พบบ่อยมีดังนี้
- ปัญหาด้านการอ่าน อ่านหนังสือไม่ออก อ่านออกเสียงไม่ชัด อ่านจับใจความไม่ได้ อ่านสลับตัวอักษร ไม่เข้าใจความหมายของศัพท์ เป็นต้น
- ปัญหาด้านการเขียน เขียนไม่ถูกต้อง ขาดทักษะในเรื่องของการใช้ไวยากรณ์ เรียงประโยค ไม่มีทักษะในการเรียงลำดับความจำ เป็นต้น
- คุณครู ผู้ซึ่งมีหน้าที่ในการอบรมสั่งสอน ให้เด็กๆ นั่นมีความรู้ เช่นเดียวกันว่า ครูแต่คนย่อมต่างกัน มีวิธีการสอนที่แตกต่างกันไป ผลสัมฤทธิ์ในการเรียนของครูต่อนักเรียนแต่ละคนก็ย่อมต่างกันไปด้วย สำหรับปัญหาที่พบบ่อยคือ
- ครูไม่ใส่ใจในเรื่องของความสนใจของนักเรียน ว่าในขณะที่สอนนั้น นักเรียนพร้อมไหม สนใจมากแค่ไหน เพราะบางครั้งถึงแม้ครูสอนไป แต่นักเรียนไม่สนใจ ก็ไม่ถือว่าจะเกิดประโยชน์อะไร ดังนั้นคุณครูควรสังเกตตัวนักเรียนด้วยว่า นักเรียนนั้นมีความพร้อมในการเรียนมากแค่ไหน
- ความเหินห่าง ระหว่างศิษย์กับครู คุณครูบางท่านวางตัวห่างเหินกับนักเรียนมาก ทำให้นักเรียนกลัว หรือไม่กล้าที่จะเข้าไปปรึกษาหรือสอบถามหากเกิดความสงสัยในบทเรียน
- อบรมนักเรียนให้อยู่ในระเบียบและคุณธรรม ครูบางคนไม่เคยแม้แต่จะปฏิบัติตัวให้เป็นตัวอย่างที่ดีแก่เด็กเลย เช่น เมื่อเห็นนักเรียนลอกข้อสอบ ครูกลับมองว่าเป็นเรื่องธรรมชาติ ในการเอาตัวรอด
- นโยบายทางการศึกษา ปัจจุบันมีการบังคับการศึกษาขั้นพื้นฐานขึ้น โดยบังคับให้เด็กไทยได้มีการศึกษาขั้นต่ำ 15 ปี หรือเทียบเท่าม.3 จากที่เราได้ทราบกันอยู่บ่อยๆ ว่าตอนนี้ทางการให้ความสนใจในเรื่องของการศึกษาของเด็กไทยมาก จึงมีการปฏิรูปการศึกษาอยู่บ่อยๆ เพื่อที่จะให้เด็กไทยมีความสามารถในการศึกษาเทียบเท่ากับเด็กๆ ในต่างประเทศ ซึ่งท่านทั้งหลายจะทราบหรือไม่ว่า การที่ท่านปฏิรูปการศึกษาบ่อยๆ ทำให้นักเรียนสับสนในเนื้อหาการเรียน ยิ่งปัญหาทางด้านการเมืองในตอนนี้ มีผลกระทบต่อการศึกษาอย่างมาก เช่น ในขณะที่มีการประท้วงความขัดแย้งทางการเมือง บางครั้งหลายๆ โรงเรียนก็ต้องหยุดเรียน ผลมาจากความขัดแย้ง ส่งผลให้ต้องเลื่อนสอบต่างๆ นานา นอกเหนือจากนั้นจะสังเกตเห็นว่าโรงเรียนบางโรงสอบติดแพทย์กันยกห้อง บางโรงเรียนไม่มีเด็กเรียนต่อในระดับอุดมศึกษาเลย หรืออาจจะไม่สอบติดที่ไหนเลย หรือสอบติดแต่น้อย นั่นก็เป็นเพราะว่ามาตรฐานของแต่ละโรงเรียนที่มีความแตกต่างกัน ทั้งเครื่องมือ สื่อการเรียนการสื่อ บุคลากรที่มีความสามารถ เป็นต้น
ดังนั้นเราจะเห็นได้ว่าในทุกๆ ส่วนย่อมมีผลต่อการศึกษาทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นตัวนักเรียนเอง คุณครู มาตรฐานโรงเรียน หรือนโยบายการศึกษาของประเทศ ทุกอย่างล้วนมีผล ดังนั้นตอนนี้สิ่งที่ทำได้ง่ายๆ คือการเริ่มจากตัวเราเอง ทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด แบ่งเวลาให้เป็น หมั่นทบทวนบทเรียนบ่อยๆ มีความขยัน ความพยายาม ความอดทน ไม่ต้องไปแข่งกับใคร เพียงแค่แข่งกับตัวเอง ทำให้ดีที่สุด เท่านี้ก็เป็นพอ นอกจากเก่งแล้ว การเป็นคนดีก็สำคัญไม่แพ้ เพราะถึงแม้ว่าประเทศจะเต็มไปด้วยคนเก่ง แต่หากคนเก่งเหล่านั้นไม่ใช่คนดี ความเก่งเหล่านี้ก็ไม่ถือว่าเป็นประโยชน์อะไรต่อตัวเองหรือว่าประเทศชาติ